GÖNEN ANTİK ÇAĞ TARİHİ

(Derleyen Gürol Demir)

BİRİNCİ BÖLÜM 

Günümüze ulaşan Gönen ile ilgili bilgi veren Antikçağ yazılı kaynakları: Homeros’unİliada Destanı, Heredotos’unHeredot Tarihi, Strabon’un Antik Anadolu Coğrafyası, Mitoloji Hakkında bilgiler içeren Azra Erhat’ın Mitoloji Sözlüğü, Bilge Umar’ın Türkiye’deki Tarihsel adlar, isimli araştırma kaynak kitaplarıdır.

DARDANOS: Atlas’ın kızı Elektra ile Zeus’un oğlu DARDANOS, Samontrhake (Semadirek) adasında kardeşi İASON ile birlikte yaşarmış, ( İason, AİSON’un babası. AisonArgonautlar seferinde altın postu Kolhidiya’ya ( Abhazya) giden ekibin şefi)

Dardanos adada yaşarken kardeşi İason ölüyor, bilahare adayı su basınca, bir sal üstünde karşıki kıyıya, yani Anadolu toprağına göçmek zorunda kalmış. Orada kral olan TEUKER, bölgenin en büyük ırmağı Skamandros’aadını veren Skamadros ile en büyük dağı İda’ya adını veren İDALA’nın oğluymuş.

TEUKER kızı BATLEİA’yı Dardanos’a vermiş ve öldükten sonra da tahtını.

Dardanos; kendi adını taşıyan bir şehir kurmuş. Bugün Çanakkale’nin biraz ötesinde TROIA yolunda Dardanos Tepesi diye bir tepe gösterilir. Dardanos, Teuker ölüp bölgeye kral olduktan sonra bütün bölgeye DARDANOS adı verilmiş. Dardanos böylece Troia kral soyunun atası sayılmış.

Dardanos soyunun gelişmesi İliada’da AİNEİAS’ın ağzından şöyle anlatılır.

(İliada XX.215)

Bulut devşiren Zeus, baba oldu ilkin Dardanos’a

Dardanos kurdu DARDANİE’yi,

Ölümlü insanların büyük kenti yoktu ovada,

Dardanos’lular çok pınarlı İDA’nın eteklerinde otururlardı.

Dardanos’tan ERİKHTONİOS doğdu, kral oldu,

en varlıklı adamı oldu ölümlü insanların.

On bin kısrağı otlardı çayırlarda,

Erikhtonios’tan TROS doğdu, TROIA’nın kralı.

KARKABOS: Kuzey Yunanistan’da Trakya ve Makedonya bölgelerine hüküm süren Triopas’ın oğlu. Triopas öyle zalim bir zorbaymış ki Karkabos, yurdunu kurtarmak için babasını öldürmek zorunda kalmış, sonra da suçundan arınmak için kral Tros’un yanına sığınmış. Troıa kralları ona toprak vermişler, o da ZELEİA diye bir şehir kurmuş, orada yerleşmiş. Bu nedenle KARKABOS hem ZELEİA’NIN kurucusu, hem de hem de TROIA savaşında Troıa’lılardan yana kahramanca çarpışan PANDORAS’IN atası sayılır.

ZELEİA :  (Strabon XIII kitap S.80)  İda Dağı’nın kuzey yamaçlarında bir zamanlar Amazon’ların

(A mazenı / ay anneleri – adige dilinde) da oturduğu bir kent.                                              2                                                         ZeleiaAisepos’un denize döküldüğü yerden yaklaşık seksen stadia ve Kyzikos’tan 990 stadia uzaklıkta, İda Dağının eteklerine en uca kurulmuştur.  (80 stadia= 6.208 km./ 990 stadia =70.840 km.dir)

Pandaros’a tabi olan ve içinde ZELEİA’nın bulunduğu LYKİA’yı kuzeye doğru ‘’ ikinci orak söyler’’ ve onlar ki ZELEİA’DA İDA Dağının son eteklerinde yaşadılar, zengin insanlar, Aisopos’un karanlık sularından içen TROİA’LILAR diye söz eder.

Strabon (XII-9, S.80) İliada Homeros’tan alıntı yaparak; Ida Dağı eteklerinde Zeleia’da yaşayanlar, Aisopos’un kara sularından içen APHNE’LER, Troia’lılar bunları da Lykaon’un şanlı oğlu PANDORAS tarafından yönetilmektedir.

Bahsedilen coğrafi ölçülere ve Zeleia isminin anlamına da bakıldığında bu yer bu günkü İskender köprüsünün bulunduğu yer ve her iki yakasıdır. Dikkatle incelendiğinde her iki yakada da tarihi kalıntılar vardır. Demek oluyor ki; şehir Karkabos tarafında kurulduğuna göre, ‘’ Büyük İskender’in Karabiga’da yaptığı Granikos savaşında elde etti zafer M.Ö 334 tür.’’  Dokuz yıl süren Troia Savaşı ise M.Ö 1184 -1190 yılları olarak düşünülüyor.  Pandoras, Karkabos’un torunu olduğuna göre Zelia’nın kuruluşunu tahminen Troia savaşından 50 yıl kadar geriye götürürsek, 1250 yılları olar. Demek ki köprü ve şehir, İskender’den 910 yıl öncesinde de var. Roma döneminde, Osmanlı döneminde yenilenmiş olabilir. O dönem çok önemli bir geçit. Trakya yönünden gelenler için veya Anadolu’dan Trakya tarafına geçmek isteyenler için Marmara ve Kuzeybatı Anadolu’ya kestirme ve rahat başka geçit yok.